Kampania społeczna „STOP!” - czas na debatę - Wiadomości - Komenda Miejska Policji w Gdyni

Niemal każdego dnia do funkcjonariuszy Komendy Miejskiej Policji w Gdyni docierają sygnały o oszustwach tzw. metodą na wnuczka – lub próbach ich dokonania. Mechanizm jest podobny: do seniora dzwoni osoba podająca się np. za wnuczka, policjanta, funkcjonariusza CBA i – w zależności od przybranej tożsamości – opowiadając nieprawdziwą historię o rzekomym zagrożeniu manipuluje seniorem tak, że ten decyduje się na przekazanie nieznanym osobom swoich oszczędności. Rekordowe wyłudzenia sięgają setek tysięcy złotych.

Z analizy naszych danych wynika, że w minionym 2019 roku liczba oszustw metodą „na wnuczka” czy na „policjanta” wzrosła o 40 procent w porównaniu do roku 2018. Natomiast od  1 stycznia do 19 lutego 2020 roku popełniono w Gdyni pięć oszustw oraz 20 usiłowań tego typu przestępstw – informuje mł. insp. Sławomir Pachura, Komendant Miejski Policji w Gdyni. – Bez wątpienia mamy tu do czynienia ze strukturami przestępczymi, działającymi jednak w specyficzny sposób, których celem jest senior.

W wyniku dokonanych oszustw metodą na „policjanta” w 2020 roku seniorzy utracili łącznie  309 000 złotych oraz 100 euro.

Wierzymy w profilaktykę, edukację i informację, dlatego wraz z gdyńskim samorządem zainicjowaliśmy kampanię społeczną „STOP!” na rzecz przeciwdziałania przestępczości wobec gdyńskich seniorów. W jej ramach w czwartek, 27 lutego, organizujemy z Pomorskim Parku Naukowo-Technologicznym Gdynia społeczną debatę. Do udziału zapraszamy oczywiście samych seniorów, ale również przedstawicieli miejskich instytucji, służb mundurowych, sądu i prokuratury oraz banków. Chcemy podzielić się naszą wiedzą i doświadczeniem, ale też posłuchać innych. Zachęcam do uczestnictwa każdego zainteresowanego.

Podczas debaty, która odbędzie się w godz. 10 - 13 Sali Morskiej PPNT Gdynia (a. Zwycięstwa 96/98), przedstawiciele Komendy Miejskiej Policji w Gdyni powiedzą o rosnącej skali oszustw na terenie Gdyni, a psychologowie z Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej - o metodach działania oszustów. Będzie czas na dyskusję i wspólne zastanowienie się, jakie jeszcze wspólne działania podejmować, by skutecznie zapewniać seniorom bezpieczeństwo.

Ogólnogdyńska kampania społeczna „STOP!” rozpoczęła się w grudniu 2019 r. Do seniorów w całym mieście trafiły już materiały informacyjne. W styczniu funkcjonariusze policji odwiedzali gdyńskie przedszkola, by o problemie rozmawiać z babciami i dziadkami uczestniczącymi np. w przedstawieniach organizowanych z okazji ich święta. Byli obecni podczas zorganizowanego 27 stycznia przez Gdyńskie Centrum Sportu Dnia Aktywnego Seniora oraz 8 lutego na Urodzinach Gdyni w Gdynia Arena. 10 i 17 lutego funkcjonariusze Wydziału Prewencji KMP w Gdyni odwiedzili seniorów w Dziennym Domu Pomocy Społecznej przy ul. Maczka. Policjanci biorą też udział w spotkaniach z mieszkańcami, organizowanych przez rady dzielnic.

- Policyjne statystyki są niepokojące dlatego ważne jest, by o oszustwach metodą na tzw. wnuczka mówić jak najwięcej i wszędzie. W kampanię zaangażowały się miejskie instytucje, włączyli się radni dzielnic. Spotkania jak to, które 27 lutego odbędzie się w Pomorskim Parku Naukowo -Technologicznym, chcemy organizować dla różnych grup mających na co dzień kontakt z seniorami, np. dla urzędników miejskich – zapowiada Andrzej Bień, pełnomocnik prezydenta Gdyni ds. bezpieczeństwa. – Przeszkolimy też samych seniorów, bo to kluczowe by wiedzieli jak się zachować, gdy zadzwoni do nich fałszywy wnuczek czy policjant, i by przekazywali tę wiedzę dalej. Ale chcemy dotrzeć nie tylko do seniorów. Z założenia, odbiorcą kampanii społecznej jest każdy z nas, więc chcemy, by w ostrzeganie, informowanie, uwrażliwianie na zagrożenie oszustwami zaangażowali się wszyscy gdynianie. Nasze wiedza i czujność mają kolosalne znaczenie. Jeśli będziemy umieli rozpoznać zagrożenie, będziemy umieli zareagować.

Jak manipulują oszuści

• Sprawcy wykorzystują to, co w seniorach najcenniejsze: ufność, chęć niesienia pomocy
• Rozluźniły się więzi międzyludzkie, także w rodzinie. Oszuści tak kierują rozmową, byśmy mogli uwierzyć, że rozmawiamy z dawno nie widzianym czy nie słyszanym krewnym.
• Oszuści wykorzystują fakt, że często seniorzy to osoby schorowane. Zdarza się, że czegoś nie dosłyszą.
• Zdarza się, że seniorzy wstydzą się, że czegoś nie wiedzą czy nie rozumieją – zwłaszcza, gdy ktoś prosi o pomoc. Nawet najbliższym nie mówią, że ktoś do nich zadzwonił, że podjęli decyzję pod wpływem chwili. Zwłaszcza gdy okazuje się, że zniknęły oszczędności całego życia.
• Oszuści budują w rozmowie zaufanie, wymieniając nazwę np. instytucji czy służb, które rzekomo reprezentują. Po tym pojawia się chwila napięcia, padają słowa – klucze: więzienie, kłopoty, ofiara, pomoc i zastrzeżenie, by nikomu o sytuacji nie mówić. Osoba jest manipulowana, by podjęła decyzję natychmiast.

Jak skutecznie ostrzegać przed oszustami?

• Podając przykłady oszustw nie mówmy, że historia wydarzyła się gdzieś w Polsce, ale że w naszym mieście, że dotyczy kogoś znajomego.
• Podkreślajmy, że nigdy nie wolno podejmować decyzji „na już”. Gdy ktoś każe seniorom szybko wypłacić pieniądze, podpisać umowę czy przekazać gotówkę powinni skontaktować się z kimś o kim wiedzą, że zawsze odbierze telefon. Dobrze, by listę z nazwiskami i numerami zaufanych osób – w tym dzielnicowego - senior miał tuż obok telefonu.
• Dobrze, by sąsiedzi mieli swoje numery telefonów i w razie potrzeby od razu do siebie dzwonili.
• Bardzo ważna jest systematyczność edukowania, informowania, ostrzegania.
• Bardzo ważne, byśmy o przypadkach oszustw i sposobach na ich uniknięcie mówili wszyscy, bo każdy z nas obraca się w innym środowisku. Każdy z nas może dać się oszukać - niezależnie od wieku, wykształcenia, miejsca pracy.

Jak poznać oszusta?

• Osoba, z którą rozmawiasz przez telefon przekonuje Cię, że jest kimś bliskim; informuje, że natychmiast potrzebuje pieniędzy – i się rozłącza.
• Dostajesz kolejny telefon od osoby przedstawiającej się jako policjant.
• Przekonuje Cię, że osoba, z którą poprzednio rozmawiałaś to oszust i musisz pomóc w jego schwytaniu.
• Zostajesz proszony o pilne przekazanie pieniędzy potrzebnych do schwytania oszusta.
• Jeśli rozmówca zaproponuje Ci, byś potwierdził jego tożsamość jako policjanta dzwoniąc na numer 112 pamiętaj, by się rozłączyć. Wybierając w trakcie rozmowy 112 będziesz wciąż rozmawiać z tą samą osobą.

Jak zareagować po takim telefonie?

• Nie przekazuj pieniędzy ani nie podpisuj dokumentów.
• Zadzwoń do osoby bliskiej lub pod inny znany Ci numer telefonu.
• Powiadom Policję:
  • Komenda Miejska Policji w Gdyni
    ul. Portowa 15; tel. interwencyjny 997; tel. oficera dyżurnego 58 662 12 22
  • Komisariaty Policji w Gdyni Śródmieściu, ul. Waszyngtona 11; tel. 58 662 11 55
  • Komisariat Policji w Gdyni Redłowie, ul. Korczaka 1a ; tel. 58 662 12 55
  • Komisariat Policji w Gdyni Chyloni, ul. Owsiana 5; tel. 58 662 13 55
  • Komisariat Policji w Gdyni Karwinach, tymczasowy adres: ul Korczaka 1a (Redłowo); tel. 58 662 14 55
  • Komisariat Policji w Gdyni Oksywiu, ul. Zielona 17B; tel. 58 662 15 55
  • Komisariat Policji w Gdyni Chwarznie, ul. Leona Staniszewskiego 1A; tel 47 74 21 655

Osoby wyłudzające przez telefon pieniądze najczęściej podają się za:

• policjanta,
• wnuczka,
• innego członka rodziny,
• funkcjonariusza CBŚ,
• funkcjonariusza CBA,
• pracownika poczty / ZUS / prokuratury / ABW.

Powody, dla których oszuści domagają się przekazania pieniędzy:

• wypadek samochodowy / zatrzymanie przez policję,
• atak hakerski / zagrożenie pieniędzy trzymanych w banku,
• dochodzenie w sprawie wyłudzeń / akcja policyjna,
• pożyczenie pieniędzy / kłopoty finansowe,
• zakup akcji,
• przelew środków z konta,
• uzyskanie danych do konta.

Zasady ograniczonego zaufania:

• Policja nigdy nie prosi o przekazanie pieniędzy i nigdy nie dzwoni z takim żądaniem. Po takiej rozmowie natychmiast zadzwoń na znany Ci numer telefonu i opowiedz o sytuacji.
• W takich bądź podobnych sytuacjach nigdy nie wręczaj nikomu pieniędzy, nie podpisuj żadnych dokumentów.
• Nie zaciągaj kredytów na cel, którego nie znasz.
• Nie wypłacaj ze swojego konta żadnych oszczędności i nie przekazuj ich obcym którzy twierdzą, że Twoje konto jest zagrożone.
• Nie przekazuj pieniędzy osobom, które telefonicznie podają się za Twoich krewnych.
• Nie przekazuj informacji na swój temat osobom nieznajomym.
• Nie otwieraj drzwi do mieszkania osobom, których nie znasz.
• Żądaj identyfikatora od odwiedzających Cię pracowników instytucji.